ΕΟΚΑ-ΚΥΠΡΟΣ Γρηγόρης Αυξεντίου 3/3/1957

Στις 3 Μαρτίου του 1957 ο Κύπριος αγωνιστής Γρηγόριος Αυξεντίου καίγεται ζωντανός

"Ζήδρο μου, καπετάνιο μου...". Ήταν τραγούδι για τον  " καπετάν Ζήδρο"  το αγωνιστικό ψευδώνυμο του Υπαρχηγού της ΕΟΚΑ και Έφεδρου Αξιωματικού του Ελληνικού Στρατού, Γρηγόρη Αυξεντίου, που έπεσε σαν σήμερα για την Ένωση, πολεμώντας με χιλιάδες Άγγλους.
Από το χρονικό της θυσίας του έχω κρατήσει ένα μικρό περιστατικό, το οποίο αφηγούμουν στους Αλεξιπτωτιστές του Τ/ΠΕΝ της 2ας ΜΑΛ, ως παράδειγμα Ηγεσίας.
Ο Αυξεντίου διέταξε τους συντρόφους του να παραδοθούν αλλά αυτός έμεινε μέσα στο λαγούμι για να θυσιαστεί. Αφού σκότωσε όποιον αποπειράθηκε να παραβιάσει το "κάστρο" του, οι κοκκινόκωλοι αποφάσισαν να ανατινάξουν το κρησφύγετο. Μην τολμώντας πια κανένας από τους πάνω από 3.000 (!) Άγγλους να πλησιάσει στην είσοδο της στενής σπηλιάς, σπρώχνουν τον αιχμάλωτο αντάρτη Ματρόζο (Αυγουστής Ευσταθίου) να μπει στην σπηλιά για να δει αν ζει ο Αυξεντίου.
Ο Ματρόζος, βλέπει τον Αρχηγό του ζωντανό, μπαίνει στο κρησφύγετο, αρπάζει ένα αυτόματο Στεν και φωνάζει στους Άγγλους "come on, we are two now"!
Ο Ματρόζος ήταν αδύνατος και μικροκαμωμένος, μισκής στην κυπριακή διάλεκτο κι έτσι τον φώναζε ο Αυξεντίου.
Οι δυο τους συνεχίζουν να εξευτελίζουν κάθε απόπειρα των Άγγλων, που έχουν συνεχείς απώλειες και λυσσάνε για την δειλία τους που έδωσε άλλο ένα ένοπλο χέρι στον Αυξεντίου.
Ο Αυξεντίου αποφασίζει να κάνουν ηρωϊκή έξοδο, ρίχνοντας καπνογόνα και να προσπαθήσουν να σπάσουν τον κλοιό και να χαθούν στο βουνό, που το ήξερε σαν την παλάμη του.
Ρίχνει τα καπνογόνα αλλά το αυτόματο του Ματρόζου έπαθε εμπλοκή και στα λίγα αυτά κρίσιμα δευτερόλεπτα που έπρεπε να ρίξει ριπές στους Άγγλους ο καπνός διαλύεται, και οι Άγγλοι ξαναπιάνουν τον Ματρόζο.
ΟΙ Άγγλοι αποφασίζουν να κάψουν τον Αυξεντίου και ρίχνουν μεγάλες ποσότητες βενζίνης βάζοντας φωτιά. Περιδεείς, σπρώχνουν τον Ματρόζο να δει το αποτέλεσμα της ανανδρίας τους.
Ο Ματρόζος, που λάτρευε τον Αυξεντίου, βλέπει στο βάθος της σπηλιάς τον Αρχηγό του τραυματισμένο να καίγεται ζωντανός, έχουν δε αρχίσει και πυροδοτούνται από την φωτιά και ΄τα πυρομαχικά που είχε πάνω του, δημιουργώντας του κι άλλα τραύματα.
Ο Ματρόζος, στην είσοδο της σπηλιάς, ζωντανός, βλέποντας τον φλεγόμενο Αυξεντίου, του φωνάζει με απόγνωση "Μάστρε μου, μάστρε μου (αρχηγέ μου)" κι ο Αυξεντίου, ετοιμοθάνατος, με τις φλόγες ήδη να τον κατατρώνε του απάντησε:
"Μην φοβάσαι ρε μισκή, μην φοβάσαι"....
Πηγή Φαίλος Κρανιδιώτης

Η συνειδητή απόφαση του Γρηγόρη Αυξεντίου να πεθάνει μαχόμενος παρά να παραδοθεί, θεωρήθηκε από πολλούς η κορωνίδα της εποποιίας της ΕΟΚΑ και η πλέον μεγαλειώδης στιγμή του αγώνα.της ΕΟΚΑ για την ΈΝΩΣΗ με την Ελλάδα