Labels

Σάββατο 28 Απριλίου 2018

Μακρυγιάννης ὡς σημερινὸ πρότυπο

περασπιστς το Γένους, Μακρυγιάννης ς σημεριν πρότυπο
Γράφει Γεώργιος Κ. ξαρχος



ν ποτ τοτος δύσμοιρος τόπος ναδείξει πέντε-δέκα νεοέλληνες, σίγουρα Μακρυγιάννης θ καταταχθε νάμεσά τους. ρουμελιώτης στρατηγς ποτελε τν νσάρκωση το ρωμηο σ τοτον τν τόπο. Πρόκειται γι μία π τς γνότερες κα ρωικότερες μορφς πο συνετέλεσαν στ «θαμα» το ΄21, προσωπικότητα νιδιοτελ, λληνορθόδοξη, μ κδηλη τν λαικ ελάβεια. λα ατ δν θ μς ταν γνωστά, ν γενναος στρατηγς δν συνέγραφε τ κπληκτικ κείμενο τν πομνημονευμάτων του. Σ ατ τ ργο Μακρυγιαννης σημειώνει ναμνήσεις κα κρίσεις π τ χρόνια τς πανάστασης ως τ τος 1851. Τ ργο ατ γωνιστς τ φύλαγε σ χειρόγραφες σημειώσεις στν κπο το σπιτιο του.
Γ. Βλαχογιάννης τ 1904 ξέδωσε, φο βεβαίως πρτα μετέγραψε τ ργο το Στρατηγοστόσο τ ργο ατ θ μενε περαιτέρω στν φάνεια ν Γ. Σεφερης τ 1943 δν διέγειρε μέσα π ρθρα κα ργασίες του τ νδιαφέρον χι μόνο μεγάλου κύκλου διαννοουμένων λλ κα το ερυτέρου κοινο γι τν Μακρυγιαννη. νομπελίστας μας ποιητς γράφει: «τ Α κα τ Ω στν ζω μου εναι Μακρυγιάννης…». Σεφέρης λοιπόν, τολμ....
ν
ταυτίσει τν Στρατηγ μ τος ρχαίους λληνες συγγραφες, κα θεωρε πς τ πομνημονεύματα εναι μαζ μ τν Παπαδιαμάντη τ μεγαλύτερο κατόρθωμα το πεζο λόγου στν νέα λληνική. Κ Ζουράρις ποστηρίζει «…ἐὰν τ γραπτό του εχε γραφ σ μία ποχ πού λληνικ γλσσα κα λληνικ γραμματεία θ εχαν τν δια καθολικότητα οκουμενικότητα μ τν ποχ τς κλασσικς λλάδας, τότε Μακρυγιάννης θ βάραινε τ διο –π τν ποψη τς πιστημονικς γκυρότητας κα τς διαμορφώσεως τν σχημάτων τς πολιτικης– μ τν παγκόσμιο Θουκυδιδη1.»

Τ
1983 να λλο χειρόγραφο τετράδιο βλέπει τ φς τς δημοσιότητας. Στ «ράματα κα Θαύματα» Μακρυγιάννης περιγράφει προσωπικ βιώματα κα γιοπνευματικές μπειρίες μέσα π τν καθημερινότητα. Τ δεύτερο ατ «πόνημα» το Στρατηγο καταδεικνύει περίτρανα πς διος ταν φορέας τς Κολλυβαδικς σκητικς ρθοδόξου Παραδόσεως (μαζ μ τν Παπουλάκο κα τν Κοσμ Φλαμιάτο) κα ξιος συνεχιστς το γίου Νικοδήμου, το γίου Μακαρίου Νοταρ, το Κωνσταντίνου Οκονόμου το ξ Οκονόμων κ.λ.

Μακρυγιαννης γεννήθηκε πάμπτωχος κα πέζησε στ 4 του χρόνια καθαρς π θαμα. ταν «πρεπε» μετ π «νουθεσίες» συγχωριανν της μάνα του ν τν φήσει μς στ δάσος γι ν σωθε δια κα λο τ χωρι ξαιτίας τν κλαμάτων το τετράχρονου Γιαννάκη, ατ προτίμησε ν παραμείνει μ τ παιδί της κι ς πέθαιναν μαζί. Γ ατ θ πε διος ργότερα, « μητέρα μου κα Θες μς σωσε». χι τι μάνα του ταν νώτερη π τν Θεό, λλ πως λένε κα ο Πατέρες τς κκλησίας, πρέπει κάποιος ν χει τν δεκτικότητα τς Χάριτος, οτως στε ν νεργήσει Θεός, λλις διος εναι «νήμπορος» πειδ σέβεται τν λευθερία μας. Ατ φράση το Μακρυγιάννη δείχνει κα τν πρακτικ κα βιωματικ  θεολογία πο κάτειχε στρατηγός. 

μάνα του λοιπόν, ταν τ πηγαο πρότυπο το Μακρυγιάννη. Το νστάλλαξε τν Πίστη κα τν Προσευχ στν Ζωή του. Ατ τν καλ «συνήθεια» τς προσευχς κληρονόμησε βεβαίως π τν μάννα του. Εναι γνωστς ο συμφωνίες του μ τν ηγιάννη. Δεκατεσσάρων χρόνων παιδ βρέθηκε στ βουν σ να πανήγυρι κλέφτικο. Πάνω στ πανήγυρι πρε τ ρματα το φεντικο του κα τ φόρεσε. ταν ατς τν εδε ν φορ τ σύνεργα τς λευθερίας τν «σπασε» στ ξύλο, πειδ τ «μαγάρισε». Μακρυγιάννης ρχισε ν κλαίει μ λυγμούς, χι πειδ δν ντεξε τ ξύλο, λλ πειδ τν θεώρησε νάξιο ν φορ ρματα. Τρέχοντας τότε στ εκόνισμα το ηγιάννη το λέει, εδες τί παθα. ν μ βοηθήσεις κα πάρω δικά μου ρματα, θ σο φέρω να μεγάλο καντήλι ν φωτίζει. τσι κα γινε.

Σ
λικία 17 τν ταν νας κατομυριοχος πωλητς σιτηρν. π ατ μόνο μπορομε ν ντιληφθομε τ κοφτερ μυαλό του, πο ν κα τίμιος κανε τόσο μεγάλη περιουσία. Καθ' λη τν διάρκεια τς παναστάσεως «διηύθυνε» τ δικό του σκέρι π ρουμελιτες, πο χρηματοδοτοσε μόνος του! Μακρυγιάννης δν μποροσε καμμία στιγμ ν μείνει εργος, κόμη κα μς στν φωτι το πολέμου! ταν ερισκε εκαιρία φηνε γι λίγο τ γιαταγάνι καί… πήγαινε γι μεροκάματο! Κάπως τσι λοιπν μαθε κα γράμματα. Διηγεται διος: « σταθμός μου εναι δ ες ργός. Κάθομαι κα γρικιμαι μ τν Κυβέρνηση κα παντο ες τς παρχίες μ' ρχς κι ξιωματικος κα ποτε κάνει χρεία, φέρνω κα γύρα σ λα τ μέρη ατ δι τν γενικ συχία ξακολουθ τ χρέη μου καθήμενος τν περισσότερον καιρν δ.

Κα
γι ν μν τρέχω ες τος καφενέδες κα σ λα τοιοτα κα δν τ συνηθ –(ξερα λίγον γράψιμο, τι δν εχα πάγει ες δάσκαλο π τ ατία που θ ξηγηθ, μν χοντας τος τρόπους) περικαλοσα τν να φίλον κα τν λλον κα μ' μαθαν κάτι περισσότερο δ ες ργος, πού κάθομαι νεργος. φο λοιπν καταγίνηκα να δύο μνες ν μάθω τοτα τ γράμματα πού βλέπετε, φαντάστηκα ν γράψω τν βίον μου… δν πρεπε ν μπω ες ατν τ ργον νας γράμματος…» Στρατηγς μαθε γράμματα μέσα σ δύο μνες! Τόσο ξυδερκς νος ταν. Τ ξιοσημείωτο μως εναι πς δν σύχναζε στν «λεύθερο» χρόνο του στος καφενέδες, λλα θελε να κάνει κάτι πι δημιουργικό, ν μάθη γράμματα! λήθεια πόσο διαφέρει μπαρμπαΓιάννης π μς τος νεοέλληνες…

να λλο χαρακτηριστικ πο διακατεχε τν Μακρυγιάννη ταν κα ατοθυσία του, πο συνοδευόμενη μ τν λεβεντι του κανε «θαύματα». Βρισκόμαστε στν πι κρίσιμη καμπ το γώνα. Τ Μεσολογγι χει πέσει, μπραμ σπέρνει τν τρόμο κα τν πόνο στν Μωρι. ν μπραημ (τν ποο ποβοηθοσαν Γάλλοι ξιωματικο μαζ μ τ πυροβολικ τους) κατελάμβανε τ Ναύπλιο γώνας θ θεωρετο λξας. Τότε Μακρυγιάννης παίρνει τν πόφαση ν τν ντιμετωπίση μ 350 παλληκάρια στος Μύλους. Λίγο πρν τν μάχη εχε μία συνομιλία μ τν Γάλλο ναύαρχο Δεριγνύ. «κε πούφτιαχνα τς θεσες ες τος Μύλους ρθε Ντερνς ν μ δ. Μο λέγει: Τί κανες ατο; Ατς ο θέσες εναι δύνατες. Τί πόλεμο θ κάνετε μ τν Μπραΐμη ατο

Το
λέγω: εναι δύνατες ο θέσεις κα μες, μως εναι δυνατς Θες που μς προστατεύει, κα θ δειξωμεν τν τύχη μς σ' ατς τς θέσες τς δύνατες. Κι ν εμαστε λίγοι ες τ πλθος το Μπραΐμη, παρηγοριόμαστε μ' ναν τρόπον, τι τύχη μς χει τος λληνες πάντοτε λίγους. τι ρχ κα τέλος, παλαιόθεν κα ς τώρα λα τ θερι πολεμον ν μς φνε κα δν μπορονε, τρνε πό μς κα μένει κα μαγιά. Κα λίγοι ποφασίζουν ν πεθάνουν, κα ταν κάνουν ατείνη τν πόφασιν, λίγες φορς χάνουν κα πολλς κερδαίνουν. θέση πού εμαστε σήμερα δ εναι τοιούτη κα θ δομεν τν τύχη μας ο δύνατοι μ τος δυνατούς.’Τρ μπιεν’ μο λέγει κί ναχώρησε ναύαρχος». Μακρυγιάννης σν λλος Δαυδ νικ τν Γολιάθ. Πίστη του στν Θε τν κανε ν μεγαλουργήσει. Παρολίγον μως ν χάσει τ χέρι του, τ ποο χτυπήθηκε σοβαρά. λλο να παράσημο γι τν γενναο Στρατηγ. «χω δύο πληγς ες τν κεφαλήν, λλην ες τν λαιμόν, λλην ες τν χείρα, τις δν χει κόκκαλα, λλην ες τν πόδα κα λλην ες τν γαστέρα κα εμαι ζωσμένος μ τ σιδερ κα φυλάττω τ ντερα ντς ατς… ατς τς πληγς τς λαβα δι τν πατρίδα κα ταν λλάζη καιρός, ο δριμύτατοι πόνοι μ κάνουν παράφρονα…».

μως Μακρυγιάννης στν γώνα δν πρξε μόνο γενναος πολεμιστς μ κα σώφρων κα τίμιος συνάνθρωπος. Εναι γνωστς πλέον urbi et orbi ο μηχανορραφίες πολλν πολιτικν ναντι τν στρατιωτικν. ν κα Μακρυγιάννης τάχθηκε μ τν πλευρ τν πρώτων, στόσο δν παραλείπει ν ντιμάχεται κάθε τους τιμία κα διοτέλεια. Στν «δελεαστικ» πρόταση το Κωλέττη πρς τν Γκορα ν σκοτώσει τν καπετάνιο του, τν δυσσέα νδροτσο, μ ντάλλαγμα χρήματα κα τν ρχηγία τς Λειβαδις Γκορας τ σκέφτεται. 

Μακρυγιαννης τότε λέει στν Γκορα: «τώρα βάνουν σένα ν σκοτώσης τν Δυσσέα, αριο θ βάνουν μένα ν σκοτώνω σένα. Κα ν τ καρτερς! Κι τζι θ μς φαν λους.» Μακρυγιάννης πεισε μία-δύο φορς τν Γκορα ν μν προχωρήση στ γκλημα, τελικ μως τελευταος κάμφθηκε π τν Κυβέρνηση. Τότε Μακρυγιάννης ν βρισκόταν μαζί του μς στν κρόπολη πο πολιορκετο το λέει νάμεσα στ πολλ: «Θυμήσου πόσα σο επα ες τν γόργιανη, τι θ μς βάλουν ν σκοτώνωμεν νας τν λλον. Τότε μ κουσες, δν τ κάμες, στερα γινε. Τώρα μως ν γνωρίσης τος φίλους σου κα τος πατενες. Δν πλουταίνει νθρωπος μ χρήματα μοναχά, πλουταίνει κι π τ καλά του ργα.

Δάκρυσαν τ
ματι το καημένου, τν τυπτε συνείδηση το δι τ κάμωμα πού καμεν ες τν Δυσσέα. Μο επε: ν ζήσω κα βγω ξω, δν θέλω ματαξέρει π ατος τος μπερμπάντες. Κα τ χρήματα, μο επε, καταγίνομαι ν φκιάσω τν διαθήκη μου κα θ κάμω σχολεα κι λλ καλ δι τν πατρίδα. Κα θ φήσω λων σς τ μερίδιόν σας. –Να ζήσης ν τ χαρς δελφέ, κα ν κάμης καλ πράγματα δι τν πατρίδα, ν βγάλης ατν τν λεκ π πάνου σου, τι ποος σ χει φίλο λυπται. γω δν θέλω π μέρους μου τίποτα.»

Μακρυγιάννης σκέπτεται, νεργε κα πράττει πάντοτε σν καλς πατριώτης. Πρτα μως προσεύχεται. Εναι γνήσιο τέκνο κα «μαθητς» τν κολλυβάδων πάτερων. ελάβεια κα Πίστη του δν εναι καρπς δεολογήματος, λλ βίωμα κα καθημερινς τρόπος ζως. Τ μυστήρια κα Λατρευτικ ζω τς κκλησίας εναι δύναμη π που ντλον Στρατηγς κα οκογένεια του τεράστια ψυχικ ποθέματα. «τ μεσάνυχτα περνντα στειλα κα πρα τν παπ κα μς ξεμολόγησε κα λειτούργησε κα μεταλάβαμε». Γράφει άλλο στ πομνημονεύματα: «Σήμερα Παρασκευή, γωνίστηκα ρκετς ρες κα μ μαρτωλ δάκρυα, τς λλες μέρες κάνω τέσσερις ρες, αγ κα βράδυ, ες τν προσευχή μου, κα ταν θ φύγω ξω π τ σπίτι μου, κα ταν θ γυρίσω, κα ταν θ ποφάγω».

Στ
δεύτερό του βιβλίο σημειώνει μ παιδικ θωωτητα κα χωρς χνος ταπεινολογιας «Επα, τν Μεγάλη Τετράδη κα τν Μεγάλη Παρασκευή, ν κάμω ατς τς δύο μέρες π τρες χιλιάδες τρακόσες μετάνοιες τ μεριόνυχτον… λλο τίποτας δν χω ν εχαριστήσω (τν Θεόν), μόνον κα μόνον τν μαρτωλή μου προσευχή, αγ κα βράδυ π χίλιες τρακόσες μετάνοιες κα κατ μ τ κομπολόγι, κα ,τι μπορέσω ταν θ πάγω ες τν δουλει μου κα ταν γυρίσω πίσω, ν τν εχαριστήσω μαρτωλς». Τ 1941 Γ. Βλαχογιάννης, ταν δειξε τ «ράματα κα Θάματα» στν Γ. Θεοτοκά, το εχε πε κατ λέξη: «εναι τ ργο νς τρελλο». Κα Λίνος Πολίτης προλογίζοντας τν κδοση ατ σημειώνει: « νοχλητικ γι μς θρησκοληψία το γερασμένου πι Μακρυγιάννη 2». 

Βέβαια κα
Πολίτης κα Θεοτοκς κα Βλαχογιάννης δν μπορον ν κατανοήσουν τν ελάβεια το πιστο λαο τς Τουρκοκρατίας, φο ο διοι σπουδαγμένοι στν Δύση κα ρχόμενοι κατόπιν στν λλάδα (μ λες τς συνέπειες το λλαδισμο, τοι τ ψευτορωμαίϊκο κατ ΠατροΚοσμά) κομίζουν ντιλήψεις κα νοοτροπίες ξένες πρς τν Ρωμηοσύνη. Μόνο σοι χουν μπειρία τς συχαστικς παραδόσεως, πο διασώζεται στς λαϊκς πρακτικές κα στ συναξάρια, μπορον ν κατανοήσουν τν δυναμική τς Πίστεως μέχρι τν 19ο αώνα. 

Παρόμοιες καταστάσεις παλαισμάτων κα
Νοερς Προσευχς συναντομε σ στορίες το γεροντικο παλαιότερα, καθς και στν Γέροντα ωσήφ τν συχαστή, πι πρόσφατα. γερωΠαΐσιος εχε πε γι τν Μακρυγιάννη « Μακρυγιάννης ζοσε πνευματικς καταστάσεις. ν γινόταν καλόγερος, πιστεύω τι π τν Μ. ντώνιο δν θ εχε μεγάλη διαφορά. Τρες χιλιάδες μετάνοιες κανε κα εχε κα τραύματα κα πληγές. νοιγαν ο πληγές του, βγαιναν τ ντερά του, ταν κανε μετάνοιες, κα τ βαζε μέσα. Τρες δικς μου μετάνοιες κάνουν μία δικ του. βρεχε τ πάτωμα μ τ δάκρυά του. μες, ν μασταν στν θέση του, θ πηγαίναμε στ νοσοκομεο ν μς πηρετον. Θ μς κρίνουν ο κοσμικο 3!»

να λλο γνώρισμα πο χαρακτηρίζει τν Μακρυγιάννη εναι κρα τιμιότητα του. Μς διασώζει διος να περιστατικ που πιασε κάποιον προύχοντα τς ποχς ν κλέβει. Στρατηγς τν πιάνει π' ατοφώρω! «"σο ν σ' πολύσω," το επα, θ τρμε μαζί"". γ εχα νάγκη ν τν βαστήσω μαζί μου πέντ'-ξι μέρες, ν μάθω γνώση ατόν, ν μ ματακλέψη ξένα χρήματα, κα ν λάβουν προσοχ κ' ο λλοι. Τ παζάρι ες τν θήνα, που συνάζονται τ χωρι κι' λλος κόσμος κα ψωνίζουν, γίνεται τν Δευτέρα τν κλέφτη τν πιασα τν Τρίτη τν εχα νάγκη ξι μέρες ς τν Δευτέρα. 

Τ
ν πρα, φο λαβα τ χρήματα σωστ κα τ 'δωσα το νθρώπου πού τ 'χασε, κα φάγαμε ψωμ κατ τν συνφωνίαν μας. Το φκειάνω κ' να γκιουλ ς πέντε κάδες κα βάνω πάνου ες τν γκιουλ ατ. ποιος θέλει ν κλέβη, καθς φεντει του ς τηράγη τν διον κι' ς "κλέβη ποιος γαπάη". Το πέρασα ες τν λαιμν τν γκιουλέ, κα τ γράμματα πάνου, τν πγα ες τν μέση τ παζάρι, πού 'ναι καμάρα το παζαριο, τ 'δωσα μόνος μου κατ ξυλις κα καμπόση ρα κρεμασμένος π τ χέρια -τι κενα κλεψαν. Τν κατέβαζα, πηγαίναμε τρώγαμε ψωμί. Τ δειλιν μισ ρα κρεμασμένος κα δέκα ξυλις σο που 'ρθε Δευτέρα. Τελειώσαμε, φάγαμε μαζί, πιαμε ς δελφοί, τ 'δωσα κα τ' γώγι κα τν διωξα. Ες τ' νάπλι τν ντάμωσα κα μ 'κάμε να τραπέζι κα μο συχώρεσε τν μάννα κα τν πατέρα, τι γινε τίμιος νθρωπος κα καζάντησε π τν δουλειά του. Κα τ' ργαστήρια τν θηναίων μέναν νοιχτ τν νύχτα κα κλεψις δν ματάγιναν.». 

ντιμετώπιση το Μακρυγιάννη εναι μπλεος παιδαγωγίας λλ κα γάπης συγχρόνως. Τν δένει στν γορ νώπιον λων, το ρίχνει κατ «ξυλις» γι ν τν ταπείνωσει, μως τ βράδυ σν γαθς πατέρας τν κατεβάζει κα το κάνει τ τραπέζι! Μετ π χρόνια τν νταμώνει τυχαία στ Ναύπλιο κα προύχοντας τν εγνωμονε μ λη του τν καρδι. δ «καταργονται» λες ο πιες σύγχρονες παιδαγωγικς μέθοδοι πο φοβονται, μήπως τυχν πάθουν ψυχολογικ τ παιδιά μας! μως παιδαγωγική το Μακρυγιάννη κρίνεται ν τέλει κρως πιτυχής, φο διακρίνεται π τν γάπη, στοιχεο πο λείπει π τν σύγχρονη ρθολογούμενη ποχή μας.

Μακρυγιάννης εναι συνεχιστς τς Παράδοσης το Γένους μας. Θεωρε φραγκικς ρρώστιες ατ πο συμβαίνουν στν λλάδα. Πονάει γι τν κατάσταση πο πάρχει. Θεωρε πς μετ τν «νεξαρτησία» της π τος Τούρκους, χει γίνει ποχείριο τν Ερωπαίων, κα δ τς γγλικς πολιτικς, μέσω βεβαίως τν Βαυαρν. Κάποια στιγμ ξεσπ κα λέει: «κάλλιο ν καθόμαστε μ κενον τν Βασιλέα (Σουλτάνο) πού χαμεν – κα εχαμεν κα τν τιμήν μας κα βαστούσαμεν κα τν θρησκεία μας, κα χι τοιούτως πού καταντήσαμεν». Μακρυγιάννης τ λέει ατ χι πειδ εναι φιλότουρκος λλ πειδ βλέπει τ μικρόβια πο ρχονται π τν Ερώπη ν βρίσκουν γαθ γ στος νεοέλληνες.

«…Τ
'θνος φανίστη λως-διόλου κα θρησκεία -κκλησία ες τν πρωτεύουσα δν εναι κα μς γελνε λος κόσμος. Ο φατρίες σας, τ 'να τ μέρος κα τ' λλο, θέλετε θέατρο τ φκειάσετε κι' ατ δι μς μάθη τν παραλυσία. Κα δ' ατ "παίρνουν δύο δέλφια δύο δελφές. ',τι το λς -" θρησκεία δν εναι τίποτας!" Κα τ παιδι πού τ στέλνουν ν φωτιστον γράμματα κι' ρετή, π-μέσα τ κράτος κι' πόξω, φωτίζονται τν τραγουδικ κα θική του θεάτρου κα πουλονε τ βιβλία τος ο μαθητα ν πνε ν' κούσουνε τν Ρίτα-Βάσσω τν τραγουδίστρια το θεάτρου τι παλαβώσανε ο γέροντες χι τ παιδάκια ν μν πουλήσουνε τ βιβλία τους. Τν γέρο Λόντο, πού δν χει οτε να δόντι, τν παλάβωσε Ρίτα-Βάσσω το θεάτρου κα τν φάνισε τόσα τάλλαρα δίνοντας κι' λλα πισκέσια.»

Στ
θέμα τς Πίστης μας Μακρυγιαννης θ ποδειχθε κα θ ναδειχθ συγχρόνως μέγας πολογητς τς ρθόδοξου Παραδόσεως. ρχόμενη ντιβασιλεία στν λλάδα, να π τ πρτα μελήματα της εναι ν κπροτεσταντίσει τος «δεισιδαίμονες» Ρωμηούς! ς Θυμηθομε τ λόγια το Γάλλου περιηγητ Μαλρμπ πρς τν Μακρυγιάννη: «...΄να θ σς βλάψη σας, τ κεφάλαιον τς θρησκείας, πού εναι ατείνη δέα σ' σς πολ τυπωμένη».

γγλία στέλνει μισσιοναρίους εραποστόλους. Ο «κοραϊκοί» συνεργάζονται εχαρίστως μαζί τους. γγλος Korck διορίζεται διευθυντς το λληνικο Διδασκαλείου. μισσιονάριος Leeves συνεργάζεται μ τν Φαρμακιδη κα Νεόφυτος Βάμβας μεταφράζει τν γία Γραφή, ποία πιβάλλεται παραποιημένη στν Λατρεία κα τν κπαίδευση. Τ γκλημα μως ες βάρος τς ρθόδοξης πατρίδας ταν διάλυση 412 πανδρωμένων μοναστηριν κα βίαιη ποσχηματίση μοναζουσν! Ο Βαυαρο εχαν καταλάβει πο πρεπε ν χτυπήσουν. Στν  καρδι το γένους, στ μοναστήρια. Ατ πρεπε ν χτυπήσουν στν ρίζα τους. 

Α
τ τν στάση τν Μοναστηριν στν γώνα μολογε κα προσδιορίζει Μακρυγιάννης: "Τ' για τ μοναστήρια, πού 'τρωγαν ψωμ o δυστυχισμένοι [...] π τος κόπους τν Πατέρων, τν Καλογήρων. Δν ταν καπιτσίνοι δυτικοί, ταν πηρέτες τν Μοναστηριν τς ρθοδοξίας. Δν ταν τεμπέληδες· δούλευαν κα προσκυνοσαν (=λάτρευαν). Κα ες τν γώνα τς πατρίδος σ' ατ τ μοναστήρια γινόταν τ μυστικοσυμβούλια, συναζόταν τ λίγα ναγκαα του πολέμου, κα ες τν πόλεμον θυσίαζαν κα σκοτωνόταν ατενοι, ο 'περέτες τν μοναστηριν κα τν κκλησιν. Τριάντα εναι μόνον μ μένα σκοτωμένοι ξω ες τος πολέμους κα ες τ Κάστρο, τ Νιόκαστρο κα ες τν θήνα". 

φράση "δν ταν καπιτσίνοι δυτικο" γι μς σημαίνει: δν εχαν καμι σχέση μ τ δυτικ-μοναχικ τάγματα, πο βρίσκονταν στν ξουσία το Πάπα. ταν στν πηρεσία το Γένους, στ ποο κα νκαν. Εναι πολ εκολο λοιπν ν καταλάβει κανες γιατί καταδικάστηκε ργότερα Μακρυγιάννης (πως λλωστε κυνηγήθηκαν τόσο ντονα κα ο Φλαμιτος κα Παπουλκος). ταν νας ντιδραστικς Ρωμης μ κοφτερ μυαλό. Μπορε βέβαια ν το δόθη χάρη, λλ πέθανε στ τέλος πάμπτωχος, ν κα εχε δώσει στν πατρίδα δώδεκα παιδιά! Ο τότε κυβερνήσεις κάλλιστα μπορε ν παραλληλιστον μ τς σημερινς σον φορ τν ραγιαδοσύνη τους (βλ. φορολόγηση παιδιν!).

ντούτοις, δν φτανε σύμφωνα μ τν Μακρυγιάννη ξολοκλήρου ο Δυτικοί. Ατο τν δουλει τους κάνουν, πλς βρίσκουν κάθε φορ καλοθελητς πο τος «διακονον». «στε ποιος δν εναι ες τν σημαία το Μαυροκορδάτου φατριαστς κι γγλιστής, Κωλέττη κα Γαλλιστής, Μεταξ κα Ρουσιστς κα εναι λληνας δι τν πατρίδα του κα θρησκεία του, ατ παθαίνει».

σοφς Στρατηγς που βρεθε χτυπ κάθε δυτικ νεωτερισμό, ετε ατς βάλλει κατ τς Πίστεως ετε κατ τς Παραδόσεως. Χαρακτηριστικ εναι τ ξς περιστατικό. «Το Γιαννιο το Θεολόγου τ βράδυ» μετ τν πελευθέρωση «ταν κάτι λογιώτατοι ες τ σπίτι μου, μισομαθες κα θρησκοι…». κε λοιπόν, στ σπίτι του ρθε σ σύγκρουση μ τν Σοφιανόπουλο γι τν ειπαρθενία τς Θεοτόκου. Σοφιανόπουλος σπουδαγμένος στν Δύση, κα σαφς πηρεασμένος π τν θεο Διαφωτισμ μφισβητοσε ντονα κα μ παρση (εχε σπουδάσει φιλοσοφία στν Ερώπη) τν Μέγα Βασίλειο. Τότε Μακρυγιάννης το λέει: «Ες τ σχολεο πο πάτε, θεολογία σπουδάζετε κα φιλοσοφία τ να;» Λέγει:«Φιλοσοφίαν μόνον» [.….] το λέω: «σ δν μπορες ν τ γνωρίζεις, τι εσαι κουτσός.

Α
τς γιος Βασίλειος κα ο λλοι Πατέρες τς κκλησίας, τ γνωρίζουν, τι εχαν πρτα ρετή, θική, κα σπουδαξαν κα τν θεολογία πρτα κα τν φιλοσοφία κα γνώρισαν μ τν ντέλειαν τ να κα τ λλο κα γιναν κα καλο χριστιανο ρθόδοξοι θεολόγοι κα καλο φιλόσοφοι, κα τότε λαβαν κα τν Φώτιση το Θεο κα τν ελογίαν του...». Σοφιανόπουλος ρθολογιστς ν, δν δειχνε ν πείθεται. Θυμωμένος Μακρυγιάννης τν σηκώνει μ τ στανι κα το λέει ν βάλει τ ατί του στν κλειδαρότρυπα. διος φύσηξε μ δύναμη μέσα κα το λέει: «βγα ν μς επες τί σου επα. βγκε. Λέγει: νας γέρας μο γιόμωσε τ ατί μου. Το λέγω:κα ατ τς Θείας πρόνοιας μ τν Θεοτόκο γέρας εναι, επε κα γινε, δν εναι θρώπινον ργο, κα δι τοτο γεννήθη κα μεινε παρθένος….κα τος επα ες τ ξς ν πάψουν π ατ κα δν θέλω τέτοιες μιλίες μπερμπάντικες κα καϊριστές».

Στρατηγς καταλαβαίνει πς χθρς σ κείνη τν περίοδο ταν ο πεφωτισμένοι τς Δύσεως (Κοραής, Φαρμακίδης, Καΐρης κ.λ) κα ο ντορθόδοξες δοξασίες τους. «Ες τ 1839 μάθαμεν κι' περίφημος δάσκαλος Καγίρης δν πιστεύει τν γίαν Τριάδα κι' λλα τέτοια». πως λέει παπαΓιώργης Μεταλληνος  φωτισμένη πάντηση το Μακρυγιάννη θυμίζει τ θαμα τς κεράμου μ τν γιο Σπυρίδωνα, κα τν ελογία πο δωσε γιος Δημήτριος στν Νέστορα ν ντιμετωπίσει τν Λυαο. Θεολογία κάνει γιος Νέστορας. Θεολογία του ταν τ σπαθ κείνη τν στιγμή. Θεολογία κάνει κα Μακρυγιάννης. Μέσα σ ατ τ κλίμα κινεται Στρατηγός.

ξιος μνείας σον φορ κα τ στεο το πράγματος εναι κα τ ξς περιστατικ. Εχε προσκληθε διος τν μερα τν Χριστουγέννων π τν γνωστ θηναο πρόξενο τς Ρωσσίας4. Φθάνοντας στ σπίτι το Παπαρηγοπούλου μαζ μ τν φίλο του κα συναγώνιστη του Κτσο Λιδωρικιώτη, στρατηγς μ κπλήξη εδε να δίμετρο λατο στ σαλόνι το προξένου, κούνησε τ κεφάλι του κα το επε: «ραο εναι κρ Γιάννη. Κα το χρόνου ν εμαστε καλά. λλ τ δένδρα μου γω δν τ' φήνω ν φυτρώνουν μέσα στν κάμαρά μου!... Μόνο τ' ρματά μου φυτρώνουν κε!...»5 π τότε τ Δένδρο πεκτάθηκε στς λίγες ριστοκρατικς οκογένειες τν θηνν. Μακρυγιάννης ξανίστατο ταν νοθευόταν Παράδοση μας. Πίστευε πς χουμε μεγάλη εθύνη ς λληνες στν διαφύλαξή της κα παράδοσή της στος νεωτέρους.

μίμηση πο χουμε κρίτως κα διακρίτως ς νεοέλληνες, μς κάνει ν πιθηκίζουμε! χουν καλλιεργηθε στν λαό μας σ περβολικ βαθμ συναισθήματα μειονεξίας ναντι τν ερωπαίων. ς πίλογο κα παρακαταθήκη ς χουμε στν νο μας τ λόγια το τίμιου κα πιστο γωνιστ «…σως σες ο μεταγενέστεροι, σν δητε τν ρετή μας, θ εστε ελικρινώτεροι δι τν πατρίδα. Γλυκώτερον πράμα δν εναι λλο π τν πατρίδα κα θρησκεία. ταν δ ατ τν νθρωπον δν τν τύπτη συνείδησή του, λλ τ δουλεύει ς τίμιος κα τ προσκυν, εναι πλέον ετυχς κα πλέον πλούσιος».

ΥΠΟΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
1.       «Ν
τν χέσω τέτοια λευτεριά, πο θ κάμω γ σένα πασιά!» ΚΩΣΤΑΣ Γ. ΖΟΥΡΑΡΙΣ
2.       «
ράματα κα Θάματα», σελ. 114
3.       Πνευματικ
φύπνιση, ΛΟΓΟΙ Β΄ σελ. 206. (ξιοσημείωτη εναι κα πιστολ το Γέροντα γι τν Μακρυγιάννη. «Κείμενα - πιστολές Γέροντος Παϊσίου το γιορείτου»)
4.      
πως γραψε κα καθηγητς λαογραφίας Δ. Λουκάτος μφανίστηκε γι πρώτη φόρα τ 1833 στ Ναυπλιο π θωνος, κα τ Χριστούγεννα το 1843 στν θήνα, στ σπίτι το Ι. Παπαρηγοπούλου, το προξένου τς Ρωσσίας. Δ. Λουκάτου, «Χριστουγεννιάτικα κα τν ορτν»
5.       Καθημεριν
22/12/1996πηγή:   περιοδικό ρ κτώβριος-Δεκέμβριος 2012